Μπαμπά, μαμά μ’ αγαπάς;

30 04 2010

Θα έρθει η στιγμή που θ’ ακούσεις αυτή την ερώτηση απ’ το παιδί σου.

Μπαμπά, μ’ αγαπάς; Μαμά, μ’ αγαπάς;

 

Επιστολή σε γονιό,

που η έφηβη κόρη του είναι έγκυος

Μπαμπά, μ’ αγαπάς;

Μαμά, μ’ αγαπάς;

 

Θα έρθει η στιγμή που θ’ ακούσεις αυτή την ερώτηση απ’ το παιδί σου. 

Θα το ακούσεις με πόνο, γιατί το παιδί σου πονάει. Και πονάει περισσότερο, γιατί φοβάται πώς θα αντιδράσεις, όταν σου πει το πρόβλημά του. Φοβάται ότι θα αντιδράσεις βίαια και θα κάνεις το πρόβλημά του πολύ χειρότερο, πολύ πιο οδυνηρό. Φοβάται ότι θα του προκαλέσεις πόνο. Και, αν μπορούσε, δε θα σου έλεγε ποτέ το πρόβλημά του – θα σου το έκρυβε για πάντα. Επειδή φοβάται ότι θα στραφείς εναντίον του, χωρίς αγάπη, για να υπερασπιστείς τιποτένιες «αξίες»: το όνομά σου, την «αξιοπρέπειά σου», με δυο λόγια: τον εγωισμό σου.

Γι’ αυτό, αδελφέ μου, γι’ αυτό, αδελφή μου, πρέπει να σε ρωτήσω κι εγώ:

Ποιον αγαπάς περισσότερο, το παιδί σου ή τον εαυτό σου; Το παιδί σου ή τις ηθικές αρχές σου;

Πρόσεξε, γιατί από την απάντησή σου θα κριθούν οι ίδιες οι ηθικές αρχές σου.

Ξέρω κάποιον γνωστό σου, που έδωσε ξεκάθαρη απάντηση σ’ αυτό το πρόβλημα: ότι αγαπάει μόνο το παιδί του, όχι τον εαυτό του, ούτε το όνομά του, ούτε νοιάζεται για τις ηθικές αρχές του ή για την «αξιοπρέπειά του», όταν το παιδί του κινδυνεύει, ακόμη κι αν εκείνο, με λάθη και ανωριμότητα, έχει προκαλέσει μόνο του τη συμφορά του. Δεν τον νοιάζει η γνώμη «της κοινωνίας» για τις πράξεις του, ενώ ο ίδιος νοιώθει όμορφα και αξιοπρεπής όταν σωθεί το παιδί του από τα προβλήματα που το ίδιο έχει προκαλέσει στον εαυτό του. Και ξέρει ένα μόνο τρόπο να το σώσει: να το σφίξει στην αγκαλιά του και να το φροντίσει, χωρίς να το ρωτήσει τίποτα, χωρίς να του ζητήσει τίποτα, χωρίς να το κρίνει για τίποτα.

Αυτός ο γνωστός σου –πολύ γνωστός σου– είναι ο Χριστός. Έδωσε αυτή την απάντηση, όχι μόνο συγχωρώντας τους σταυρωτές Του πάνω στο σταυρό, αλλά και διδάσκοντας την παραβολή του ασώτου υιού. Σ’ αυτή την παραβολή, ο Πατέρας (που είναι ο ίδιος ο Χριστός) όχι μόνο ανοίγει την πόρτα του στο γιο του, που επιστρέφει σε κακά χάλια από δικές του ανοησίες (έφαγε το μερίδιό του από την πατρική περιουσία και μετά πέθαινε απ’ την πείνα), αλλά και βγαίνει ο ίδιος να τον αγκαλιάσει και να τον πάρει στο σπίτι, μόλις τον βλέπει από μακριά να πλησιάζει.

Ξέρω ότι η στάση αυτή σκανδαλίζει πολλούς, που νομίζουν πως είναι πιο δίκαιοι ή πιο σοφοί απ’ το Χριστό, δηλαδή το Θεό. Αυτοί θα έκλειναν την πόρτα στο παιδί τους – είναι εκείνοι που λένε τα απάνθρωπα και εγκληματικά λόγια: «Εγώ σε προειδοποίησα. Αν χρειαστείς βοήθεια, να μην έρθεις σε μένα».

Δε φαντάζομαι να είσαι κι εσύ απ’ αυτούς. Αν όμως είσαι (σκέψη που με πικραίνει βαθύτατα), τότε κακώς έγινες γονιός. Κακώς ο Θεός σού εμπιστεύτηκε το παιδί σου, ή τα παιδιά σου. Δεν το άξιζες, γιατί δεν ξέρεις να αγαπάς. Ή μάλλον ξέρεις να αγαπάς τον εαυτό σου, αλλά όχι τα παιδιά σου.

Δεν είσαι τέτοιος γονιός, ελπίζω. Είσαι από τους γονιούς που αγαπούν το παιδί τους πιο πολύ από την ηθική τους, πιο πολύ από το όνομά τους και τη γνώμη των άλλων γι’ αυτούς, πιο πολύ ακόμη και από την αξιοπρέπειά τους και φυσικά πιο πολύ από τον εαυτό τους. Έτσι είναι;

Πάντως, ό,τι κι αν είναι, ήρθε η ώρα να το δείξεις. Τώρα η κόρη σου σε χρειάζεται πιο πολύ από κάθε φορά. Πολύ περισσότερο απ’ όσο σε χρειάζεται για να της πληρώνεις τα φροντιστήρια ή τις ξένες γλώσσες ή το κολυμβητήριο. Τώρα δεν παίζεται η εισαγωγή της στο πανεπιστήμιο, αλλά κάτι αφάνταστα πιο σημαντικό, κάτι πραγματικά σοβαρό: η ζωής της και η ζωή του παιδιού της.

Να, καλά κατάλαβες: η κόρη σου είναι έγκυος.

Καλά θα κάνεις να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου. Είπες ότι την αγαπάς. Άρα δε θες να της προκαλέσεις πόνο. Δε θες να την «τιμωρήσεις». Δε θες να χειροτερέψεις το πρόβλημά της. Άλλωστε, αν τη στενοχωρήσεις, εσύ θα στενοχωρηθείς πιο πολύ. Αν την κάνεις να πονέσει, εσύ θα πονέσεις πιο πολύ. Αυτό δεν είναι η αγάπη;

Αυτό είναι και το κριτήριο, για να δεις αν πράγματι αγαπάς την κόρη σου πιο πολύ ή τον εαυτό σου: όταν βρέθηκες στην ανάγκη να την τιμωρήσεις, πόνεσες εσύ το ίδιο ή και πιο πολύ απ’ αυτήν; Αν ναι, τότε την αγαπάς. Αν ένιωσες ικανοποίηση, που «απέδωσες δικαιοσύνη» ή που «έκανες το καθήκον σου» και τη «συνέτισες» ως γονιός, τότε φοβάμαι πως πρέπει να την αγαπήσεις πιο πολύ. Δεν την αγαπάς αρκετά.

Τώρα, πάντως, ήρθε η ώρα να τη στηρίξεις. Αυτό είναι –μόνον αυτό– το καθήκον σου ως γονιού. Όχι να την κρίνεις, όχι να την κατηγορήσεις, όχι να τη «διορθώσεις» ή να τη «συνετίσεις», όχι όλες αυτές οι βλακείες. Είναι αργά πια. Τώρα η κόρη σου έχει ένα πρόβλημα. Και το καθήκον σου είναι να της συμπαρασταθείς – με το μόνο τρόπο που μπορεί κάποιος να συμπαρασταθεί στο συνάνθρωπό του, με την αγάπη.

Αγκάλιασέ την, στήριξέ την, άφησέ την να σου μιλήσει, να κλάψει κοντά σου, αν το έχει ανάγκη, πες της και δείξε της ότι την αγαπάς εξίσου με πριν, ότι δε νομίζεις ότι «σε πρόδωσε», «σε απογοήτευσε» κ.τ.λ. Όλοι κάνουμε λάθη. Αλλά οι αληθινά δικοί μας άνθρωποι μάς αγαπάνε γι’ αυτό που είμαστε, όχι γι’ αυτά που κάνουμε. Κι εμείς αγαπάμε τους άλλους, και τα παιδιά μας, γι’ αυτό που είναι, όχι γι’ αυτά που κάνουν. Και αυτό που είναι αξίζει πάρα πολύ την αγάπη μας, όσα λάθη κι αν έχουν κάνει ή εξακολουθούν να κάνουν.

Πρόσεξε όμως. Εδώ, εκτός από την κόρη σου, άλλος ένας άνθρωπος αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα. Ο άνθρωπος αυτός είναι το εγγονάκι σου.

Έχεις ένα εγγονάκι, ξέρεις. Η κόρη σου είναι έγκυος, κι αυτό σημαίνει ότι μέσα της άρχισε ήδη να ζει ένα άλλο ανθρώπινο πλάσμα, πάρα πολύ ανθρώπινο, άνθρωπος όσο κι εσύ, όσο ο άλλος γονιός του παιδιού σου, όσο το ίδιο το παιδί σου. Κι αυτός ο καινούργιος άνθρωπος (δεν τον βλέπεις, ίσως δεν έχει ακόμη σχηματιστεί η καρδιά του, αλλά υπάρχει, ζει και έχει ανθρώπινη ψυχή, δώρο του Θεού, ψυχή αθάνατη, που δεν θα πεθάνει ακόμη κι αν το μικροσκοπικό σώμα του πεθάνει τώρα), αυτός λοιπόν ο καινούργιος άνθρωπος δεν είναι ξένος για την κόρη σου, δεν είναι ξένος για σένα, είναι σάρκα από τη σάρκα σου και αίμα από το αίμα σου. Είναι πολύ στενός σου συγγενής, εγγονάκι σου. Σε λίγους μήνες θα είναι κοντά σου, θα το κρατάς αγκαλιά και θα το παίζεις στα γόνατά σου. Και σε λίγα χρόνια θα είναι ολόκληρος άντρας ή κοτζάμ γυναίκα.

Εδώ λοιπόν, αγαπητέ μου γονιέ (αγαπητέ μου αδελφέ, αγαπητή μου αδελφή), θα δώσεις εξετάσεις στη συνείδησή σου, στο παιδί σου και στον ίδιο το Θεό, άσχετα αν πιστεύεις ή όχι σ’ Αυτόν.

Τι θα προτιμήσεις; Προτιμάς το εγγονάκι σου (το μελλοντικό άντρα, τη μελλοντική γυναίκα) ή θα απαιτήσεις από την κόρη σου να το ξεφορτωθεί και θα το ξεχάσετε όλοι μαζί, για ένα φτηνό τίμημα, όπως το να μπει στο πανεπιστήμιο ή να κάνει καριέρα ή να ζήσει τη ζωή της (με σεξουαλικές χαρές, αλλά χωρίς υποχρεώσεις) ή, ακόμα χειρότερο, για να μη «ρεζιλευτείτε στη γειτονιά ή στη δουλειά σας ή στον κύκλο σας»;

Άλλωστε η κόρη σου είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει ποτέ να το ξεχάσει. Αντίθετα, είναι μάλλον σίγουρο πως σε κάθε πρόβλημα, που θα συμβαίνει αργότερα στη ζωή της, θα σκέφτεται: «Τιμωρούμαι, γιατί κάποτε σκότωσα εκείνο το παιδάκι, το παιδάκι μου». Ακόμη κι όταν γεράσει, δε θα της έχουν φύγει οι τύψεις.

Αυτό το παιδί, ξέρεις, δεν είναι σκουπίδι, δεν είναι αντικείμενο. Δεν είναι «λάθος». Είναι ένας άνθρωπος. Ένα δώρο του Θεού στην κόρη σου και σε σένα. Είναι οι εξετάσεις που δίνετε όλοι μαζί για να χάσετε τα πάντα (όσα αξίζουν περισσότερο στον κόσμο, και δεν είναι η καριέρα ή οι απολαύσεις) ή να κερδίσετε τα πάντα. Όχι μόνο τώρα, αλλά (δε με νοιάζει αν δεν το πιστεύεις) στην αιωνιότητα.

Θα κλείσω αυτό το γράμμα λέγοντας τίμια τι θα έκανα εγώ στη θέση σου.

Θα συμπαραστεκόμουν στην κόρη μου δίνοντάς της όλη μου την αγάπη και χωρίς να την κατηγορήσω για τίποτα. Και θα την παρακαλούσα να κρατήσει το μωρό, ακόμη κι αν η ίδια είχε αποφασίσει να «τερματίσει την κύηση» (όπως λέμε τώρα, εξευγενισμένα, τη δολοφονία μωρών μέσα στη μήτρα της μητέρας τους). Θα της εξηγούσα ότι:

α) Ακόμη κι αν η εγκυμοσύνη την εμποδίσει να διαβάσει για το σχολείο ή για τις πανελλήνιες, αξίζει να θυσιάσει μια χρονιά για να φέρει στη ζωή κάτι τόσο πολύτιμο, το παιδί της και το εγγονάκι μου. Δεν πειράζει, θα συνεχίσει το σχολείο του χρόνου.

β) Η εγκυμοσύνη δεν την εμποδίζει να σπουδάσει. Κι αν πρέπει να φύγει σε άλλη πόλη για τις σπουδές της και δυσκολεύεται να συνδυάσει το ρόλο της μητέρας με τις υποχρεώσεις της φοιτήτριας, θα πάω κι εγώ μαζί της (ή κι οι δυο γονείς της, αν είναι δυνατόν) και θα τη βοηθήσω όσο μπορώ. Ακόμη κι αν ανατραπεί η ζωή μου όπως την έχω τώρα, αξίζει κάθε θυσία για να μεγαλώσουμε αυτό το πολύτιμο πλασματάκι, το μελλοντικό άντρα, τη μελλοντική γυναίκα, το παιδί της και το εγγονάκι μου. Είναι το πιο σημαντικό πράγμα που μας έχει συμβεί.

γ) Αν ο πατέρας του παιδιού επιθυμεί και είναι σε θέση να την παντρευτεί, θα βοηθήσω όσο μπορώ για να γίνει αυτός ο γάμος. Αν είναι ένας ανεύθυνος ή βίαιος ή ήδη παντρεμένος ή δεν επιθυμεί να παντρευτεί την κόρη μου, αλλά την ήθελε μόνο για να κάνει το κέφι του, ας πάει στην ευχή του Θεού. Εγώ είμαι εδώ για το παιδί μου, εγώ είμαι εδώ και για το εγγονάκι μου. Ο Θεός να τα έχει καλά και τα δυο.

Αυτά λοιπόν, αδελφέ μου, αδελφή μου, θα έκανα εγώ, αν βρισκόμουν στη θέση σου. Αυτά θα κάνω, αν κάποτε βρεθώ στη θέση σου. Αυτά σε παρακαλώ να κάνεις κι εσύ, τώρα, που (χωρίς να το περιμένεις) βρέθηκες σ’ αυτή τη θέση.

Δε θα το μετανιώσεις. Θα ανταμειφθείς με τη χαρά της παρουσίας αυτού του πολύτιμου ανθρώπινου πλάσματος στη ζωή σου. Αυτού του ανθρώπου, που θα σου δώσει τόση αγάπη, όση θα του προσφέρεις κι εσύ, και θα σου τη δώσει όχι μόνο τώρα αλλά και μετά από χρόνια.

Θα ανταμείψεις και την κόρη σου, που θα της δείξεις πόσο την αγαπάς και ότι την αγαπάς περισσότερο από τον εαυτό σου, το όνομά σου ή την «αξιοπρέπειά σου». Και, υπόψιν, ότι, όποιος αγαπάει το παιδί της κόρης σου, της δίνει τη μεγαλύτερη απόδειξη ότι αγαπάει και την ίδια. Το δώρο αυτό που της κάνεις είναι ανεκτίμητο, πίστεψέ με.

 

Θα τελειώσω με ένα υστερόγραφο.

Μήπως η κόρη σου δεν σου έχει πει τίποτα; Μήπως, χωρίς να το καταλαβαίνεις, η σχέση σας είναι τέτοια, που δεν πρόκειται να σου μιλήσει, ακόμη κι αν έχει (ή αν της προκύψει στο μέλλον) αυτό το πρόβλημα; Μήπως θα προτιμήσει να πάει ολομόναχη, ή σιωπηλά με μια φίλη της ή με τον άλλο γονιό της, σ’ ένα χειρουργικό σφαγείο για να κατασκάψουν το σώμα της και να πετσοκόψουν το μωρό της, επειδή η σχέση σας είναι τέτοια, ώστε το καλύτερο πράγμα στον κόσμο (την εγκυμοσύνη) το έχεις κάνει εσύ «πρόβλημα»;

Έστω κι αν νομίζεις πως η σχέση σας είναι αρμονική, πιστεύω ότι θα πρέπει  να αναρωτηθείς και να κάνεις από τώρα –πριν είναι αργά– προληπτικές κινήσεις, όπως:

ν’ αρχίσεις να χτίζεις μια σχέση αληθινής επικοινωνίας με την κόρη σου, γεμάτη αγάπη, κατανόηση και σεβασμό προς αυτήν – εκείνη, από την πλευρά της, είναι σίγουρο πως σε αγαπά και σε σέβεται, ακόμη κι αν η δική σου συμπεριφορά είναι απότομη ή απόμακρη και δεν την αφήνει να σου το δείξει·

να μιλήσεις μαζί της συγκεκριμένα γι’ αυτό το θέμα και να τη βοηθήσεις να καταλάβει πως η αντίδρασή σου, σε περίπτωση που προκύψει, θα χαρακτηρίζεται από αγάπη και συμπαράσταση και προς εκείνη και προς το μωρό της, για τους οποίους θα θυσιάσεις ευχαρίστως την «αξιοπρέπειά σου» και «το όνομά σου στην κοινωνία».

Ίσως είναι δύσκολο για σένα να σκεφτείς έτσι, γιατί πρέπει να σπάσεις ένα ταμπού που βασανίζει την κοινωνία μας εδώ και αιώνες, το ταμπού της «ηθικής» και της «αξιοπρέπειας». Όμως υπάρχει μια δύναμη που σπάει όλα τα ταμπού: η αγάπη. Και υπάρχει κάποιος που παρέχει την αγάπη ως δώρο σ’ εκείνον που του τη ζητάει με αγωνία. Κάποιος που είναι ολόκληρος αγάπη και που συνεχώς μας προσκαλεί να μοιραστούμε την αγάπη του. Δε μας ζητάει τίποτα και μας δίνει τα πάντα – και, αν μας ζητάει κάτι, πάλι για δικό μας όφελος το ζητάει. Θα τον συναντήσεις εύκολα και θα του μιλήσεις ακόμα πιο εύκολα. Είναι συνέχεια on line. Κοίταξε γύρω σου και θα δεις την κεραία του. Έχει το πιο αναγνωρίσιμο σχήμα στον κόσμο: †

Θ. Ι. Ρηγινιώτης

Πηγή: http://theologoi-kritis.sch.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=235:2010-04-27-17-16-59&catid=65:2008-12-29-20-40-10&Itemid=54





ΜΑΝΑ ΜΟΥ ΕΛΛΑΣ

28 04 2010

Δεν έχω σπίτι πίσω για να ‘ρθω

ούτε κρεβάτι για να κοιμηθώ

δεν έχω δρόμο ούτε γειτονιά

να τραγουδήσω μια Πρωτομαγιά

 

Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα

μου τα ‘πες με το πρώτο σου το γάλα

 

Μα τώρα που ξυπνήσανε τα φίδια

εσύ φοράς τα αρχαία σου στολίδια

και δε δακρύζεις ποτέ σου μάνα μου Ελλάς

που τα παιδιά σου σκλάβους ξεπουλάς

 

Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα

μου τα ‘πες με το πρώτο σου το γάλα

 

Κι όταν εγώ στη μοίρα μου μιλούσα

είχες ντυθεί τα αρχαία σου τα λούσα

και στο παζάρι με πήρες γύφτισσα μαϊμού

Ελλάδα Ελλάδα μάνα του καημού

 

Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα

μου τα ‘πες με το πρώτο σου το γάλα

 

Μα τώρα που η φωτιά φουντώνει πάλι

εσύ κοιτάς τα αρχαία σου τα κάλλη

και στις αρένες του κόσμου μάνα μου Ελλάς

το ίδιο ψέμα πάντα κουβαλάς

 

Νίκος Γκάτσος





ΙΝΤΕRΝΕΤ: ΤΟ (ΕΠΙΦΟΒΟ) ΜΕΤΑ-ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ;

20 04 2010
 Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι το Ιnternet από τη φύση του οδηγεί τελικά στην κοινωνική απομόνωση
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΕΡΕΛΟΣ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ, ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΑΙ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΠΜΣ ΔΥΝΗΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ, ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Φωτογραφία
Ο Fukuyama στο βιβλίο του Οur post-human future παίρνει θέση απέναντι σε ένα πρόβλημα που κινείται από στόμα σε στόμα στην εποχή μας: σε ποιον βαθμό η τεχνολογία μπορεί να αλλάξει την ανθρώπινη φύση και συμπεριφορά χωρίς να παρεισφρέουν αρνητικές επιπτώσεις ως προς το «μετα-ανθρώπινο» μέλλον μας. Ανεξάρτητα από το είδος της τεχνολογίας, η επιστημονική σκέψη υπήρξε πάντοτε καχύποπτη απέναντι στις επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει στην ίδια την ανθρώπινη φύση και, αναπόφευκτα, σε αυτό που ορίζουμε ως φυσιολογικό… Για την ψυχολογία εντοπίστηκε άμεσα η ανάγκη επικέντρωσης σε αυτόν τον «νέο» χώρο, τον κυβερνοχώρο, ιδιαίτερα με γνώμονα δύο άξονες: πρώτον, τα όρια της φυσιολογικής συμπεριφοράς στον κυβερνοχώρο και, δεύτερον, τις διαδικασίες και τους όρους αλληλεπίδρασης μεταξύ του («κανονικού») χώρου και του κυβερνοχώρου. Ο ίδιος ο κυβερνοχώρος είναι ένας μη τόπος, ένας ανύπαρκτος τόπος, και υπάρχει μόνον ως «ψευδαίσθηση»: Αν και δεν υπάρχει, είμαστε σίγουροι ότι είναι εκεί… Μια τέτοια αντίληψη αναμφίβολα δημιουργεί πολλές ερωτήσεις σε παραδοσιακούς χώρους της Ψυχολογίας, όπως η διαχείριση της πληροφορίας ή του συναισθήματος, η επικοινωνία, οι διαπροσωπικές σχέσεις και εν τέλει η «αλήθεια» του βιώματος που προκύπτει μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο. Αυτός ο νεότατος κλάδος της Ψυχολογίας προσδιορίστηκε ως Ψυχολογία του Διαδικτύου ή Κυβερνοψυχολογία.
 
Πρέπει να σημειώσουμε ότι και σε προηγούμενες εφευρέσεις (π.χ. το τηλέφωνο ή η τηλεόραση) διατυπώθηκαν ενστάσεις σχετικά με τη χρήση ή, μάλλον, την κατάχρησή τους. Ειδικότερα για την τηλεόραση, πολλές μελέτες αναδεικνύουν ότι η κατάχρηση κάποιων μέσων (ειδικότερα αυτών που μπορούν να μεταφέρουν εικόνα και ήχο) μπορεί να οδηγήσει σε φαινόμενα εθισμού: ενός τεχνολογικού εθισμού. Η όλο και ισχυρότερη εξάρτηση του ανθρώπου από την τεχνολογία φαίνεται τόσο από τις όλο και υψηλότερες πωλήσεις ανάλογων προϊόντων και υπηρεσιών όσο και από την έλλειψη που φαίνεται να δημιουργεί απλά και μόνον η πιθανή διακοπή τους. Η προβληματική χρήση του Ιnternet, ως διαταραχή της συμπεριφοράς, αρχίζει να εμφανίζεται στα μέσα της δεκαετίας του ’90 και συμπίπτει με την ευρεία διάδοση των Η/Υ και την εισαγωγή του WWW στο Ιnternet. Τα προεόρτια αυτής της προβληματικής συμπεριφοράς τοποθετούνται στη δεκαετία του ’80 και αναφέρονται στα ηλεκτρονικά παιχνίδια (τα «ουφάκια»), για τα οποία, ορισμένοι έφηβοι, φαίνονταν να ακολουθούν μια εθιστική συμπεριφορά: οι έφηβοι «μαθαίνουν» να αντιδρούν σε μια ενδεχόμενη ανταμοιβή των κόπων τους. Ετσι ο «εθισμένος» τείνει να αντιλαμβάνεται τον Η/Υ σαν μια πηγή χαράς και διασκέδασης ενώ, πολλές φορές, δεν αποδίδει τα ίδια χαρακτηριστικά στις αλληλεπιδράσεις με τους συνανθρώπους του. Αρα προτιμά την παρέα του Η/Υ από την παρέα των συμμαθητών του…
 
Είναι σαφές ότι μερικές ιδιότητες του Ιnternet παρουσιάζουν ιδιαίτερο ψυχολογικό ενδιαφέρον: πρώτον, η «ηλεκτρονική» αμεσότητά του και, δεύτερον, η ανωνυμία του. Η αμεσότητά του, τόσο στον χώρο όσο και στον χρόνο, θεωρείται το μεγαλύτερο πλεονέκτημά του: οι χρήστες του μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους (με ήχο και εικόνα εφόσον το επιθυμούν) με ανύπαρκτη καθυστέρηση χρόνου… Εν τούτοις, αυτή η ευκολία είναι το κλειδί για την αμφίβολη επίδραση που έχει το Ιnternet στην «παραδοσιακή» επικοινωνία. Ποιος ο λόγος να υποστεί κάποιος την «ταλαιπωρία» να μετακινηθεί για να έρθει σε πρόσωπο-με-πρόσωπο επαφή με κάποιον άλλον; Μήπως η ηλεκτρονική επικοινωνία έχει σημαντικές «κοινωνικές» ελλείψεις και, κατ’ αυτόν τον τρόπο, επιδεινώνει την ήδη ελλιπή επικοινωνία που έχουμε μεταξύ μας στις σύγχρονες κοινωνίες; Σε πρόσφατη μελέτη που αφορά τις επιπτώσεις της χρήσης του Ιnternet σε εφήβους, διαπιστώνεται ότι οι έφηβοι το χρησιμοποιούν περισσότερο σαν «τηλέφωνο» παρά σαν κάτι το νέο και ρηξικέλευθο που θα μπορούσε να εισαγάγει νέους όρους στην επικοινωνία μεταξύ τους… Από αυτή την άποψη, «όλα αλλάζουν για να παραμείνουν τα ίδια»! Μολαταύτα, άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το Ιnternet είναι ένα μέσο που, εγγενώς, οδηγεί στην κοινωνική απομόνωση! Η άποψη αυτή τεκμηριώνεται από το γεγονός ότι ο χρόνος που έχουμε είναι σχετικά περιορισμένος και το Ιnternet, με τη χρονική ανελαστικότητά του, μας αγχώνει και μας προσανατολίζει στο να επιλέγουμε την πληροφορία σύμφωνα με τις ήδη υπάρχουσες απόψεις μας. Ετσι, τελικά, μάλλον απομακρυνόμαστε περισσότερο από αυτούς που διαφωνούν μαζί μας εφόσον, εθελοντικώς πλέον, «πνιγόμαστε» στην πληροφορία που μας επικυρώνει.
 
Χωρίς αμφιβολία, η δεύτερη ιδιότητα του Ιnternet (η «ανωνυμία») παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Ειδικότερα όταν συνδυαστεί με την πρώτη, τότε το Ιnternet προσφέρει την ευκαιρία στον καθένα μας να… αλλάζει εαυτόν και να παίρνει διάφορους ρόλους κατά το δοκούν. Ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία, αλλά και στην εφηβεία, πολλά παιχνίδια επιτρέπουν στους ανηλίκους να δοκιμάζουν διάφορους τρόπους συμπεριφοράς χωρίς να πρέπει να υποστούν πιθανές κυρώσεις ή να βλάψουν τον εαυτό τους ή άλλους ανθρώπους. Αυτή η διαδικασία είναι σημαντικότατο μέρος της ανάπτυξής τους και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τους στερείται. Το «μπέρδεμα» που μπορεί να προκύψει ανάμεσα σε μια «πραγματική» ζωή και σε μια «εικονική» ζωή είναι ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα που απασχολούν τους ψυχολόγους. Η απόσυρση από την πραγματική ζωή και η αντικατάστασή της από μια διαδικτυακή ζωή είναι μια μορφή διαταραχής: πρόκειται για μια προβληματική συμπεριφορά. Η αυτο-αποδιδόμενη εικόνα του εαυτού μας μπορεί να έχει πολλές όψεις: ο δημόσιος εαυτός και ο πραγματικός εαυτός ή, ο ιδανικός, ο πρέπων και ο δρων εαυτός. Μπορεί ακόμη να έχουμε και «σκοτεινές» πλευρές και σε αυτή την περίπτωση το Ιnternet μπορεί να προσφέρει ένα εφαλτήριο για την εφαρμογή στην πραγματική ζωή.
 
Σ ε μια κλασική πλέον μελέτη, οι Κraut & συνεργάτες παρουσιάζουν την παρατεταμένη χρήση του Ιnternet ως επιβλαβή για τον βαθμό συμμετοχής των χρηστών στην κοινωνική ζωή αλλά και για τη γενικότερη αίσθησή τους ως προς το ευ ζην. Τα αποτελέσματα αυτά χαρακτηρίστηκαν ως «παράδοξο» εφόσον το Ιnternet, κανονικά, θα έπρεπε να διευκόλυνε την επικοινωνία και, έτσι, να δρα περιοριστικά σε τέτοια φαινόμενα… Πιο συγκεκριμένα, το «παράδοξο» αυτό φάνηκε να φωτίζεται από μια έντονη διαφοροποίηση: η εκτεταμένη χρήση του Ιnternet λειτουργεί σαν μεγεθυντικός φακός απέναντι σε ήδη υπάρχοντα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των χρηστών. Ετσι, το Ιnternet κάνει τους εξωστρεφείς πιο εξωστρεφείς και τους εσωστρεφείς ακόμα πιο εσωστρεφείς.
 
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η προβληματική διαδικτυακή συμπεριφορά παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά ενός «θετικού» εθισμού: οι θετικοί εθισμοί είναι συμπεριφορές που χαρακτηρίζονται «θετικές» σε σχέση με τα άτομα (π.χ. η γυμναστική ή η ενασχόληση με το Ιnternet) και μπορεί να υποκαθιστούν άλλες συμπεριφορές που θα μπορούσαν να ήταν πολύ πιο καταστροφικές γι’ αυτά. Εν τούτοις, αυτοί οι εθισμοί παρουσιάζουν το εξής παράδοξο: ενώ αφορούν θετικές συμπεριφορές, είναι οι συνέπειες μιας κατάχρησής τους που δημιουργεί προβλήματα στο άτομο. Ετσι, η κατάχρησή τους φέρει κοινωνικές δυσλειτουργίες αλλά και σωματικές ενοχλήσεις. Οσον αφορά το Ιnternet, φέρει διάφορα ονόματα, όπως ο εθισμός του υπολογιστή, διαταραχή εθισμού στο Διαδίκτυο, ιντερνετομανία ή παθολογική χρήση Ιnternet…
 
Ομως αυτή η «αφθονία» πολυπολιτισμικής επικοινωνίας που προσφέρουν κάποια online παιχνίδια είναι μια πολύ μεγάλη ευκαιρία ακόμα και για ψυχοθεραπευτικούς λόγους: ειδικά για τα άτομα που χαρακτηρίζονται από χαμηλή αυτοεκτίμηση ή από έντονα συναισθήματα ενοχών και γενικευμένου άγχους, η «ιντερνετοθεραπεία» μπορεί να είναι μια λύση… Δεδομένου ότι μπορούμε να διαλέξουμε το «πρόσωπό» μας και να το δοκιμάσουμε σε «διαδικτυακές» (αλλά εξόχως κοινωνικές) συνθήκες, είναι θεμιτό να εξετάσουμε το ενδεχόμενο της (ελεγχόμενης) συμμετοχής.
 
 




ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ – ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2010

20 04 2010

Στο πλαίσιο των επαφών του Πανελληνίου Θεολογικού Συνδέσμου «ΚΑΙΡΟΣ» κλιμάκιο της Διοικούσας Επιτροπής (κ.κ. Δ. Μόσχος, Α. Αργυρόπουλος, Θ. Αμπατζίδης, Χ. Παπασωτηρόπουλος και Γ. Παπαδόπουλος) επισκέφθηκε  την Τρίτη (13-4-2010) την έδρα  της Ιεράς Συνόδου στην Ι. Μ. Πετράκη και είχε συνάντηση, έπειτα από σχετική πρόσκληση, με την Συνοδική Επιτροπή Παιδείας. Κατά την διάρκεια της συνάντησης τα μέλη της Διοικούσας Επιτροπής, αφού ευχαρίστησαν για την πρόσκληση του Συνδέσμου ανέπτυξαν διεξοδικά τις θέσεις του για την Θρησκευτική εκπαίδευση στην Ελλάδα  και ειδικότερα για το περιεχόμενο και τους σκοπούς του μαθήματος των Θρησκευτικών, ιδιαίτερα μετά τις τελευταίες  εξελίξεις (θέμα απαλλαγών) στο χώρο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Ο Πρόεδρος της Συνοδικής Επιτροπής (Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος) και τα μέλη (Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης κ. Παύλος, Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος, Πατρών κ. Χρυσόστομος, π. Αντώνιος Καλλιγέρης, π. Πολύκαρπος Μπόγρης, Αθ. Παπαθανασίου, Π. Νικολόπουλος και Ηλ. Λιαμής) παρακολούθησαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις τοποθετήσεις των μελών της Δ.Ε  και με τις διευκρινιστικές ερωτήσεις τους έδειξαν ότι συμμερίζονται τόσο τις ανησυχίες των ενεργών εκπαιδευτικών για τη θέση και την πορεία του μαθήματος όσο και τις αντικειμενικές δυσκολίες στο σημερινό σχολείο, ενώ παράλληλα  αναγνώρισαν στις διακηρυγμένες θέσεις του Συνδέσμου, τις  ειλικρινείς προθέσεις του για την ποιοτική αναβάθμιση του προσφερόμενου Θρησκευτικού μαθήματος.

Η Συνοδική επιτροπή σημείωσε με εμφανή ικανοποίηση , ότι στην πρόταση του Συνδέσμου για το μάθημα των Θρησκευτικών, δεν υποτιμάται ούτε απομειώνεται η θέση και η σημασία της ορθόδοξης θεολογίας, γεγονός που επιβεβαιώθηκε από τα μέλη της Διοικούσας Επιτροπής κατά την διεξαχθείσα συζήτηση. Στο κλείσιμο της συνάντησης ο πρόεδρος της Συνοδικής επιτροπής ευχαρίστησε  τους εκπροσώπους του Συνδέσμου για την ανταπόκρισή τους καθώς με την παρουσίασή τους συνέβαλαν στην ενημέρωση των μελών της  για τις  απόψεις  των μελών του νέου Θεολογικού Συνδέσμου που δραστηριοποιούνται σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, σχετικά με το παρόν και το μέλλον του μαθήματος των Θρησκευτικών, καλώντας ταυτόχρονα όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σε μια διαρκή επικοινωνία και συνεργασία με την Εκκλησία της Ελλάδος προς όφελος της κοινής υπόθεσης.





Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη!

6 04 2010

Του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχiου και πάσης Αλβανίας κ. Αναστασίου

«Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται ματαία
η πίστις υμών» (Α΄ Κορ. 15:17)

Ενα συγκλονιστικό μήνυμα δεσπόζει στη σημερινή εορτή. Λιτό και περιεκτικό: Χριστός ανέστη! Και αντηχεί επί σαράντα ημέρες σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο. Πρόκειται για μια βεβαιότητα στην οποία στηρίζεται η Εκκλησία. Ο Χριστός ανέστη και μαζί Του ανέστη η ανθρώπινη φύση, την οποία προσέλαβε.

Οπωσδήποτε, αυτό το συνταρακτικό Γεγονός δεν είναι αποδεκτό από πολλούς. Εδώ στην Αλβανία, στη σκοτεινή περίοδο της αθεϊστικής δικτατορίας, η πίστη και η αναφορά στην ανάσταση του Χριστού εθεωρείτο έγκλημα. Παρά ταύτα, πολλοί άνθρωποι στα μύχια της καρδιάς τους ομολογούσαν: Χριστός ανέστη! Ακόμη, υπάρχουν ιδεολογίες και θρησκείες που αρνούνται την Ανάσταση του Θεανθρώπου. Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη!

Οι ίδιοι οι Μαθητές του Χριστού ήσαν επιφυλακτικοί στην πρώτη είδηση της Αναστάσεως. Αλλά κατόπιν έδωσαν όλες τους τις δυνάμεις για να κηρύξουν το χαρμόσυνο μήνυμα που άλλαξε την ιστορία της ανθρωπότητος. Ο απόστολος Παύλος, ο οποίος μαζί με τους άλλους αποστόλους επέμενε στο γεγονός της Αναστάσεως, στην επιστολή του προς Κορινθίους διετύπωσε με απόλυτο τρόπο μια κρίσιμη υπόθεση. «Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται, κενόν άρα το κήρυγμα ημών, κενή δε και η πίστις υμών» (Α΄ Κορ. 15:14). Και κατόπιν επανέλαβε: «Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται ματαία η πίστις υμών έτι εστέ εν ταις αμαρτίαις υμών» (15:17). Χωρίς την Ανάσταση, η χριστιανική πίστη είναι «κενή», άδεια άνευ ουσιαστικού περιεχομένου και «ματαία», ανωφελής.

Ακούγεται σκληρός αυτός ο λόγος. Αλλ’ αποτελεί την ουσία του Ευαγγελίου. Αν αφαιρεθεί η Ανάσταση, όλο το χριστιανικό οικοδόμημα καταρρέει. Δεν σώζουν ούτε οι έξοχες ιδέες ούτε τα υπέροχα διδάγματα ούτε τα θαυμαστά παραδείγματα. Το κρίσιμο στοιχείο, το μοναδικό και ζωτικό του Χριστιανισμού είναι η Ανάσταση. Πολλοί θα προτιμούσαν ένα χριστιανικό κήρυγμα που θα περιορίζεται σε ηθικοπλαστικά διδάγματα και γενικότητες περί αλληλεγγύης, ισότητος, ειρήνης χωρίς το κήρυγμα περί της Αναστάσεως. Αλλά ένας τέτοιος, «Χριστιανισμός» είναι άγευστος, ατελής, χωρίς πνοή ζωής. Τελικά, δεν είναι Χριστιανισμός.

Ο συλλογισμός του αποστόλου ολοκληρώνεται στον επόμενο στίχο, «ει εν τη ζωή ταύτη ηλπικότες εσμέν εν Χριστώ μόνον, ελεεινότεροι πάντων ανθρώπων εσμέν» (15:19). Αν η χριστιανική ελπίδα μας περιορίζεται μόνο σ’ αυτή τη ζωή, τότε είμαστε οι πιο αξιοθρήνητοι από όλους τους ανθρώπους. Η αλήθεια όμως είναι ότι ο Χριστός έχει αναστηθεί κάνοντας την αρχή για την ανάσταση των κεκοιμημένων. «Νυνί δε Χριστός εγήγερται εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο» (στ. 20-21). Και ο Παύλος αναπτύσσει το επιχείρημά του τονίζοντας ότι όλοι καταγόμεθα από τον Αδάμ, αλλά προσέτι ότι όσοι έχουν ενσωματωθεί εν τω Χριστώ τω νέω Αδάμ, θα μετάσχουν σε μια νέα ζωή. «Επειδή γαρ δι’ ανθρώπου ο θάνατος, και δι’ ανθρώπου ανάστασις νεκρών. Ωσπερ γαρ εν τω Αδάμ πάντες αποθνήσκουσιν, ούτω και εν τω Χριστώ πάντες ζωοποιηθήσονται» (21-22). Ο Χριστός όχι μόνο αναστήθηκε ο ίδιος, αλλά συνήγειρε και ανέστησε την ανθρώπινη φύση, την οποία προσέλαβε.

Αυτή τη σωτήρια βεβαιότητα αναγγέλλει επίμονα η Ορθόδοξη Εκκλησία ψάλλοντας επανειλημμένως το Χριστός ανέστη! Και συνάμα τονίζει: Η Ανάσταση του Χριστού διακηρύσσει ότι η αλήθεια είναι δυνατότερη από το ψέμα, το αγαθό ισχυρότερο από το κακό, η αγάπη δυνατότερη από το μίσος, η ζωή κραταιότερη από τον θάνατο. Το Ευαγγέλιο δεν περιορίζεται μόνο σε ηθικές κατευθύνσεις. Διαβεβαιώνει και τη δική μας οντολογική ανάσταση. Γι’ αυτό παραμένει αναλλοίωτο χαρμόσυνο μήνυμα ανά τους αιώνες.

Προφανώς, δεν είμαστε αφελείς. Γνωρίζουμε ότι πολλοί συνάνθρωποί μας δεν δέχονται «την εν ημίν ελπίδα». Ισως, μάλιστα, με πείσμα την αποκρούουν ή απλώς την παραθεωρούν. Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη! Ούτε υπάρχει λόγος να κρύψουμε ότι και στις καρδιές πολλών χριστιανών κάποτε εισδύει ο δισταγμός. Παρά τις διάφορες όμως επιφυλάξεις και αντιρρήσεις, Χριστός ανέστη!

Αυτή την αναστάσιμη βεβαιότητα η Εκκλησία μάς καλεί να τη ζήσουμε πιο συνειδητά στη σημερινή λαμπρή εορτή. Οσο και αν ο νους μας κάποτε υποκύπτει στην ολιγοπιστία, Χριστός ανέστη! Το ζητούμενο είναι να στηριχθεί αυτή η πίστη μέσα μας, να γίνει πιο σαφής και ατράνταχτη. Και ακόμη, να διακηρυχθεί θαρρετά στο περιβάλλον, το κοντινό όσο και το μακρινό: Χριστός ανέστη!

Οι αιώνες που πέρασαν μαρτυρούν ότι κάθε άλλο παρά «κενή» και «ματαία» υπήρξε η πίστη των χριστιανών. Ανοιξε νέους ορίζοντες για την αποδοχή του Αρρήτου. Προσέφερε σε εκατομμύρια ανθρώπους ακατάβλητη δύναμη αντοχής, δημιουργίας και εκπληκτικών αθλημάτων και τους ανέδειξε πρωταγωνιστές προόδου και πολιτισμού.

Ας χαρούμε, αδελφοί μου, το φετινό Πάσχα ζητώντας από τον αναστάντα Κύριο να δυναμώσει την πίστη μας στην Ανάστασή Του και να στερεώσει το αναστάσιμο φρόνημά μας. Στην περιρρέουσα ζοφερή ατμόσφαιρα, που δυσκολεύει συχνά την αναπνοή και την όρασή μας, το αναστάσιμο φως ας καταυγάσει τη σκέψη μας, ας φωτίσει τον νου και τη συνείδησή μας, ας στηρίξει την καρδιά μας. Ασφαλώς, η καθημερινή πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε, οι αδικίες, οι στερήσεις, δεν έπαυσαν να υπάρχουν. Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη! Ασφαλώς ο πόνος από τα αναπάντεχα –ανέχεια, ασθένειες, θανάτους και άλλα δεινά– είναι συχνά αφόρητος. Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη!

Ναι, πιστεύουμε στην Ανάσταση. Αυτό διατρανώνει και η ολόλαμπρη αυτή σύναξή μας. Και η πίστη μας δεν είναι ούτε «κενή» ούτε «ματαία». Είναι αστείρευτη πηγή δυναμικής και καρποφόρου ζωής. Χριστός ανέστη!

Πηγή: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_03/04/2010_396470